Liên kết doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa sẽ là “chìa khóa” để ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam phát triển, tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thu hút đầu tư, gắn kết chuỗi cung ứng- góc nhìn từ địa phương
TP. Hải Phòng là một trong những “thủ phủ” công nghiệp của miền Bắc, nơi quy tụ hàng loạt dự án FDI quy mô lớn trong các lĩnh vực điện tử, cơ khí, logistics, công nghiệp phụ trợ. Tính đến tháng 10/2025, các khu công nghiệp và khu kinh tế trên địa bàn thành phố đã thu hút 1.011 dự án với tổng vốn đầu tư nước ngoài đạt khoảng 42,7 tỷ USD. Cùng với đó, hơn 1.700 doanh nghiệp FDI và hơn 45.000 doanh nghiệp tư nhân đang hoạt động, tạo nên bức tranh sản xuất năng động, đóng góp quan trọng cho ngân sách và việc làm của địa phương.
Liên kết doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp nội địa sẽ là “chìa khóa” để ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam phát triển
Nguồn vốn FDI tại Hải Phòng đang có xu hướng chuyển từ “chiều rộng sang chiều sâu”. Các tập đoàn lớn như LG, Bridgestone, Regina Miracle, Pegatron... không chỉ đầu tư vốn mà còn mang theo công nghệ cao, quy trình quản trị hiện đại, góp phần hình thành những ngành công nghiệp mũi nhọn và thúc đẩy công nghiệp hỗ trợ phát triển. Tuy nhiên, theo đánh giá của Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng, mối liên kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp phụ trợ nội địa vẫn chưa thực sự phát triển tương xứng với tiềm năng.
Để khắc phục điểm yếu này, mới đây thành phố đã tổ chức Hội nghị kết nối doanh nghiệp FDI với doanh nghiệp phụ trợ trong nước năm 2025, nhằm tạo cầu nối giúp doanh nghiệp Việt có cơ hội trở thành nhà cung ứng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Đây được xem là bước đi quan trọng để các doanh nghiệp nội tiến sâu hơn vào hệ sinh thái sản xuất của các tập đoàn lớn, giảm phụ thuộc vào nhập khẩu và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Ông Trần Văn Thắng – Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP. Hải Phòng, đồng thời là Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Sao Đỏ nhận định, công nghiệp hỗ trợ chính là mắt xích quyết định mức độ nội địa hóa, tốc độ cung ứng hàng hóa và khả năng phục hồi của chuỗi cung ứng. Nếu không phát triển được công nghiệp hỗ trợ, nền sản xuất Việt Nam sẽ mãi đứng ngoài cuộc chơi lớn. Vì thế, thành phố cầ sớm xây dựng “chợ kết nối cung – cầu” giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước, ứng dụng nền tảng số để giới thiệu thông tin, nhu cầu linh kiện, dịch vụ, giúp hai bên dễ dàng tìm kiếm và hợp tác.
Ở góc độ nhà đầu tư nước ngoài, ông Lee Byong II – Giám đốc Công nghệ sản xuất LG Display Việt Nam cho biết, tập đoàn đang tích cực tìm kiếm các doanh nghiệp Việt có năng lực kỹ thuật, quy trình sản xuất tốt để hợp tác trong thời gian tới. Sự kết nối chặt chẽ giữa FDI và doanh nghiệp nội địa không chỉ giúp FDI mở rộng nguồn cung ứng tại chỗ, giảm chi phí và rút ngắn thời gian sản xuất, mà còn giúp doanh nghiệp Việt nâng cấp công nghệ, đạt chuẩn quốc tế, con đường ngắn nhất để vươn tầm ra thị trường toàn cầu.
Tuy nhiên, doanh nghiệp đề nghị TP. Hải Phòng xây dựng cơ sở dữ liệu số về doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, bao gồm năng lực sản xuất, tiêu chuẩn chất lượng, ngành nghề, nhằm giúp các doanh nghiệp FDI thuận tiện trong việc lựa chọn đối tác. Đồng thời, thành phố cần hỗ trợ doanh nghiệp nội địa tiếp cận các tiêu chuẩn quốc tế như ISO, IATF, HACCP thông qua đào tạo, tư vấn, cấp chứng chỉ; có thêm chính sách ưu đãi về tín dụng, thuế và mặt bằng sản xuất cho doanh nghiệp có tiềm năng tham gia chuỗi cung ứng FDI, đặc biệt trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ.
Liên kết sâu hơn để nâng sức cạnh tranh công nghiệp hỗ trợ
Một điểm mới đáng chú ý là doanh nghiệp FDI muốn hưởng ưu đãi phải liên kết với doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước, hình thành chuỗi cung ứng chung. Đây được xem là bước chuyển chính sách quan trọng, khuyến khích hợp tác hai chiều và tạo động lực để doanh nghiệp Việt nâng cấp công nghệ, cải thiện quản trị, đạt chuẩn sản xuất xanh theo yêu cầu của các thị trường như EU, Nhật Bản hay Hàn Quốc.
Tuy nhiên, nền tảng bền vững vẫn nằm ở năng lực nội tại của doanh nghiệp trong nước. Đa số doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ Việt Nam hiện có quy mô nhỏ, nguồn vốn hạn chế, công nghệ còn lạc hậu, trong khi yêu cầu về năng suất, an toàn môi trường, tiết kiệm năng lượng ngày càng cao.
Từ thực tế tại Hải Phòng, các doanh nghiệp công nghiệp phụ trợ đề xuất cần có thêm các diễn đàn kết nối chuyên sâu theo từng lĩnh vực như nhựa, cơ khí, điện tử… để doanh nghiệp Việt chủ động tìm hiểu nhu cầu cụ thể, từ đó có kế hoạch đầu tư và nâng cao năng lực đáp ứng. Song song, các cơ quan chức năng cần hỗ trợ doanh nghiệp trong chuyển giao công nghệ, đào tạo kỹ thuật và tiêu chuẩn hóa quy trình những yếu tố cốt lõi giúp sản phẩm “make in Vietnam” đủ sức bước vào chuỗi cung ứng toàn cầu.
Vai trò của công nghiệp hỗ trợ đã được Chính phủ xác định từ sớm, trong đó, tại Nghị định 111/2015/NĐ-CP, công nghiệp hỗ trợ được coi là “xương sống” của sản xuất quốc gia, đặt nền tảng để doanh nghiệp Việt tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu. Đến tháng 7/2025, Nghị định 205/NĐ-CP ra đời với nhiều đổi mới mang tính đột phá, tập trung vào sản phẩm có giá trị gia tăng cao, hàm lượng công nghệ lớn và thân thiện với môi trường hướng tới phát triển bền vững, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn.
Bộ Công Thương cũng xác định công nghiệp hỗ trợ không chỉ là một “mắt xích” của tăng trưởng, mà còn là động lực cho chuyển đổi xanh quốc gia. Nhiều chương trình xúc tiến đầu tư, hội thảo kết nối doanh nghiệp FDI – doanh nghiệp nội địa, cũng như các dự án hợp tác quốc tế đang được triển khai đồng bộ, giúp doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận công nghệ mới, chuẩn hóa quy trình sản xuất, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Liên kết với doanh nghiệp FDI đang trở thành con đường ngắn nhất để doanh nghiệp Việt nâng chuẩn chính mình. Khi bước vào chuỗi cung ứng quốc tế, doanh nghiệp buộc phải đổi mới công nghệ, chuẩn hóa quy trình và đáp ứng các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng, môi trường, năng lượng. Áp lực ấy vừa là thách thức, vừa là “đòn bẩy” giúp doanh nghiệp Việt thoát khỏi mô hình sản xuất nhỏ lẻ, tiến tới quản trị hiện đại và sản xuất xanh, những điều kiện bắt buộc khi muốn bước ra thị trường toàn cầu. Thực tế cho thấy doanh nghiệp nào liên kết sâu với FDI thì năng lực cạnh tranh tăng nhanh hơn, cơ hội tham gia chuỗi giá trị rộng mở hơn. Đây chính là hướng đi thực tế để công nghiệp hỗ trợ Việt Nam vươn tầm.
Tuấn Thành