Khung chính sách – nền tảng cho sự bứt phá

Ngày 18/4/2025, Bộ Công Thương ban hành Quyết định số 1080/QĐ-BCT phê duyệt Chương trình phát triển CNHT năm 2025, xác định điện tử là lĩnh vực ưu tiên hàng đầu. Ngay sau đó, Bắc Ninh triển khai Kế hoạch số 323/KH-UBND (22/5/2025) phát triển ngành bán dẫn đến 2030, định hướng 2045, nhấn mạnh xây dựng chuỗi giá trị khép kín từ thiết kế – sản xuất – kiểm định – đóng gói, nâng tỷ lệ nội địa hóa và năng lực tự chủ công nghệ. CNHT không còn là “mảnh ghép phụ trợ” mà trở thành trụ cột chiến lược công nghiệp công nghệ cao, phù hợp xu thế tái định vị chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hợp tác doanh nghiệp – đòn bẩy chuyển đổi công nghệ

Sự đồng hành của các tập đoàn FDI như Samsung, Canon, Foxconn… tạo cầu nối kỹ thuật và thị trường quan trọng. Đặc biệt, ngày 19/5/2025, dự án “Nhà máy thông minh – Smart Factory” được Bộ Công Thương và Samsung Việt Nam khởi động, hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam ứng dụng chuyển đổi số, tự động hóa và quản trị chất lượng theo chuẩn toàn cầu đã mở ra nhiều cơ hội mới. Sau khi dự án triển khai, thực hiện nhiều doanh nghiệp trên địa bàn Bắc Ninh đã cải thiện rõ rệt năng suất, giảm lỗi sản xuất, mở rộng cơ hội tham gia chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia.

Samsung Display Việt Nam đầu tư 1,8 tỷ USD cho dự án sản xuất màn hình và linh kiện điện tử của tại khu công nghiệp Yên Phong (Bắc Ninh)

Trước đó, từ 2020, dự án hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam tại Bắc Ninh gồm tư vấn cải tiến doanh nghiệp và phát triển nhà cung ứng đã nâng năng lực sản xuất, giúp nhiều doanh nghiệp tăng mức độ nhà máy thông minh từ  mức độ 1 lên mức độ 2, mức độ 3 (trong thang 5 mức độ nhà máy thông minh của Samsung).

Đến nay đã có hàng chục doanh nghiệp Việt bao gồm nhà cung ứng cấp 1, nhà cung ứng cấp 2, nhà cung ứng dịch vụ vật tư tiêu hao tại Bắc Ninh tham gia vào chuỗi cung ứng của Samsung.

Chuyển đổi để nâng tầm giá trị

Bắc Ninh có nhiều thuận lợi, là trung tâm sản xuất điện tử lớn với các tập đoàn bán dẫn Amkor, Micron, ITM Semiconductor; vị trí kết nối thuận tiện với Hà Nội và các trung tâm kinh tế lân cận; hệ thống khu công nghiệp phát triển, cơ sở hạ tầng sẵn sàng mở rộng CNHT; đội ngũ lao động trẻ, năng động, 35,6% qua đào tạo nghề.

Tuy nhiên, địa phương còn nhiều thách thức như chưa có khu công nghiệp chuyên biệt, hạ tầng R&D và logistics hạn chế, nguồn nhân lực chất lượng cao thiếu hụt (1,8% tiến sĩ, 20,2% thạc sĩ) trong khi nhu cầu 2030 dự kiến 10.000–15.000 người; chuỗi cung ứng nội địa chưa hoàn chỉnh đồng bộ, phụ thuộc FDI.

Để phát triển bền vững, khẳng định vai trò trung tâm ngành công nghiệp hỗ trợ, Bắc Ninh cần tập trung hoàn thiện chính sách ưu đãi thuế, hỗ trợ tín dụng, quỹ đổi mới sáng tạo; phát triển nguồn nhân lực thông qua hợp tác quốc tế, học bổng, chương trình STEM, khởi nghiệp bán dẫn; xây dựng hạ tầng chuyên biệt, trung tâm R&D, trung tâm tính toán thông minh, ưu tiên năng lượng tái tạo; thu hút đầu tư và hợp tác quốc tế; đồng thời bảo đảm môi trường đầu tư bền vững, xử lý chất thải hiệu quả và xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp hỗ trợ, logistics, nhà cung cấp linh kiện.

Với sự chủ động của chính quyền, đồng hành của FDI và nỗ lực doanh nghiệp nội địa, Bắc Ninh khẳng định vị thế trung tâm công nghiệp điện tử hàng đầu cả nước, hướng tới phát triển xanh, bền vững và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị khu vực.

Tuấn Thành