Sự kiện thu hút sự quan tâm rộng rãi từ cộng đồng thương mại điện tử, với sự tham gia của hơn 700 nhà bán hàng và nhà sáng tạo tiếp thị liên kết, cùng nhiều doanh nghiệp và chuyên gia trong lĩnh vực TMĐT.

Pháp lý rõ ràng - nền tảng cho thị trường minh bạch

   Ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) 

Tại sự kiện, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm Phát triển Thương mại điện tử và Công nghệ số (eComDX), Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) đã mang đến cái nhìn tổng quan về khung khổ pháp lý hiện hành, những điều kiện kinh doanh TMĐT và đặc biệt là các vấn đề đang được quan tâm tại Dự thảo Luật Thương mại điện tử. Theo ông Tuấn, việc hoàn thiện khung pháp lý là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển bền vững và minh bạch của lĩnh vực này tại Việt Nam.

Ông Tuấn nhấn mạnh rằng hệ thống pháp luật về TMĐT ở Việt Nam đã và đang được xây dựng khá toàn diện, dựa trên các văn bản cốt lõi. Bắt đầu với Nghị định 52/2013/NĐ-CP và được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 85/2021/NĐ-CP, đây là kim chỉ nam cho các hoạt động phát triển, ứng dụng và quản lý TMĐT. "Những Nghị định này, cùng với các Thông tư hướng dẫn và các luật liên quan như Luật Giao dịch điện tử 2023, Luật Thương mại, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đã tạo nên một hành lang pháp lý khá đầy đủ, điều chỉnh từ việc thông báo, đăng ký website đến các vấn đề về hợp đồng điện tử, thanh toán hay giải quyết tranh chấp."ông Tuấn cho biết.

Điều kiện Kinh doanh TMĐT: trách nhiệm và tuân thủ

Về điều kiện kinh doanh TMĐT, ông Tuấn chỉ ra rằng các nhà bán hàng và sàn TMĐT cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy định để đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh. "Đối với nhà bán hàng, điều kiện tiên quyết là phải có tư cách pháp lý rõ ràng, cung cấp thông tin chính xác về bản thân và hàng hóa, dịch vụ, đồng thời công khai các chính sách bán hàng như đổi trả, bảo hành." ông Tuấn giải thích. Đặc biệt, việc thông báo hoặc đăng ký website/ứng dụng TMĐT với Bộ Công Thương là bắt buộc.

Đối với các sàn giao dịch TMĐT, trách nhiệm càng nặng nề hơn. Giám đốc eComDX nhấn mạnh, các sàn phải đăng ký với Bộ Công Thương, xây dựng quy chế hoạt động minh bạch, thiết lập cơ chế kiểm soát thông tin và hỗ trợ giải quyết tranh chấp. Sàn cũng cần yêu cầu người bán cung cấp đầy đủ thông tin pháp lý và phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý nhà nước trong việc phòng chống hàng giả, hàng nhái.

Quyền và nghĩa vụ của nhà bán và sàn TMĐT: Rõ ràng và Chia sẻ

Ông Tuấn phân tích rõ hơn về trách nhiệm của từng chủ thể. Nhà bán chịu trách nhiệm chính về chất lượng hàng hóa, dịch vụ, tính chính xác của thông tin sản phẩm, thực hiện các cam kết bán hàng và bảo vệ thông tin cá nhân của người mua.

Trong khi đó, sàn TMĐT đóng vai trò là bên trung gian, có trách nhiệm đảm bảo môi trường giao dịch an toàn và đáng tin cậy. "Sàn phải kiểm soát thông tin, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật trên nền tảng của mình, hỗ trợ giải quyết khiếu nại và cung cấp thông tin cần thiết cho cơ quan quản lý nhà nước khi được yêu cầu. Đặc biệt, trách nhiệm về việc liên đới bồi thường thiệt hại trong một số trường hợp nếu không thực hiện đúng nghĩa vụ quản lý đang được cân nhắc kỹ lưỡng trong quá trình xây dựng luật mới," ông Tuấn nhấn mạnh.

Để duy trì kỷ cương thị trường, ông Tuấn cũng điểm qua các hành vi bị cấm và chế tài tương ứng. "Các hành vi như không thông báo/đăng ký website, kinh doanh hàng giả, hàng cấm, hàng nhái, quảng cáo sai sự thật, gian lận thuế, xâm phạm thông tin cá nhân hay tấn công mạng đều bị nghiêm cấm," ông Tuấn khẳng định.

Về chế tài, tùy theo mức độ vi phạm, các chủ thể có thể bị xử phạt vi phạm hành chính (phạt tiền, tịch thu tang vật, đình chỉ hoạt động, tước giấy phép) theo các Nghị định chuyên ngành. "Đối với các trường hợp nghiêm trọng hơn, gây hậu quả lớn, hành vi vi phạm có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự. Ngoài ra, việc bồi thường thiệt hại dân sự cũng là một chế tài quan trọng để bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan," ông Tuấn bổ sung.

Hoàn thiện Luật TMĐT: Góc nhìn từ Dự thảo

Điểm nhấn tại chương trình do ông Nguyễn Hữu Tuấn chia sẻ là những vấn đề đang được thảo luận sôi nổi trong dự thảo Luật Thương mại điện tử. Đây là văn bản pháp lý quan trọng, được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý nhà nước. Đồng thời, luật mới cũng nhằm bắt kịp với sự bùng nổ của các mô hình kinh doanh mới trong thời đại số. Tuy nhiên, ông Tuấn cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng dự thảo hiện đang đối mặt với nhiều thách thức cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Một trong những vấn đề lớn nhất là việc xác định phạm vi điều chỉnh, tránh chồng chéo với các luật chuyên ngành khác đã có hoặc đang được ban hành, như Luật Giao dịch điện tử hay Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, nhằm đảm bảo tính đồng bộ và rõ ràng trong quá trình áp dụng.

Liên quan đến nội dung này, một vấn đề gây tranh cãi hàng đầu là trách nhiệm của sàn thương mại điện tử. Dự thảo có xu hướng tăng cường vai trò của sàn trong việc kiểm soát chất lượng và nguồn gốc hàng hóa do người bán cung cấp. “Chúng tôi đang lắng nghe ý kiến từ các bên để tìm ra phương án cân bằng giữa việc bảo vệ người tiêu dùng và không tạo gánh nặng quá lớn, không phù hợp với bản chất của sàn là bên trung gian,” ông Tuấn chia sẻ.

Song song đó, việc quản lý thuế đối với các giao dịch TMĐT, đặc biệt là TMĐT xuyên biên giới và trên mạng xã hội, cũng là một bài toán phức tạp đòi hỏi các giải pháp hiệu quả. Dự thảo cũng cần xem xét khả năng đơn giản hóa các thủ tục hành chính, cụ thể là thủ tục thông báo hay đăng ký website, để giảm gánh nặng cho doanh nghiệp và chuyển dịch mạnh mẽ hơn sang cơ chế hậu kiểm chặt chẽ, thay vì tập trung vào tiền kiểm. Cuối cùng, việc thống nhất và làm rõ các quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân trong TMĐT, phù hợp với Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân đã ban hành, cũng là một yêu cầu cấp thiết để đảm bảo quyền riêng tư của người dùng.

Ông Tuấn khẳng định Bộ Công Thương đang nỗ lực tối đa để hoàn thiện dự thảo Luật TMĐT, với mục tiêu xây dựng một hành lang pháp lý vững chắc, minh bạch và phù hợp với thực tiễn, từ đó thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của TMĐT và đóng góp vào công cuộc xây dựng nền kinh tế số tại Việt Nam.

Thuế - Trách nhiệm không thể bỏ qua trong kinh doanh số

Ông Nguyễn Việt Hòa, Trưởng phòng Quản lý thuế số 2 (phòng Quản lý thuế các sàn TMĐT) thuộc Chi cục thuế TMĐT - Bộ Tài chính

Cũng trong khuôn khổ chương trình, ông Nguyễn Việt Hòa, Trưởng phòng Quản lý thuế số 2 (phòng Quản lý thuế các sàn TMĐT) thuộc Chi cục thuế TMĐT - Bộ Tài chính đã cập nhật chi tiết về chính sách thuế dành cho cá nhân, tổ chức hoạt động trên nền tảng số. Từ việc cấp mã số thuế, kê khai - nộp thuế qua nền tảng đến những lỗi thường gặp và cách khắc phục, người tham dự đã có dịp nhìn rõ hơn trách nhiệm tài chính của mình trong môi trường TMĐT.

Ông Nguyễn Việt Hòa khẳng định, ngành thuế ưu tiên hoàn thiện khung khổ pháp lý thuế cho TMĐT, liên tục rà soát và bổ sung để đảm bảo tính đồng bộ, hiệu quả trước sự phát triển nhanh chóng của các sàn TMĐT và hoạt động kinh doanh xuyên biên giới. Mục tiêu là tạo sân chơi bình đẳng, chống thất thu thuế mà vẫn không cản trở sự phát triển của TMĐT.

Về việc kê khai và nộp thuế qua nền tảng số, ông Hòa đánh giá đây là bước tiến lớn, mang lại lợi ích kép khi giúp doanh nghiệp, cá nhân và hộ kinh doanh tiết kiệm thời gian, chi phí thông qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế (eTax) hay ứng dụng eTax Mobile. Đặc biệt, Cổng thông tin dành cho hộ, cá nhân kinh doanh trên sàn TMĐT đã giúp việc kê khai minh bạch và dễ dàng hơn. Việc sử dụng chữ ký số và tài khoản định danh điện tử VNeID cũng góp phần nâng cao tính bảo mật và tiện lợi.

Ông khuyến nghị người nộp thuế nên thường xuyên cập nhật phần mềm HTKK, kiểm tra kỹ thông tin, và không nên để đến sát hạn chót mới thực hiện giao dịch khi đường truyền dễ bị quá tải do tiếp nhận cùng lúc quá nhiều tờ khai. Ông khẳng định ngành thuế luôn sẵn sàng hỗ trợ, đồng hành cùng cộng đồng kinh doanh số để quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế diễn ra thuận lợi nhất.

TikTok Shop và ranh giới pháp lý trong nội dung số

Bà Nguyễn Thị Cẩm Giang, bộ phận Pháp lý của TikTok Shop

Từ góc độ của bộ phận Pháp lý của TikTok Shop, bà Nguyễn Thị Cẩm Giang cho biết, việc đảm bảo tuân thủ các chính sách nội bộ và quy định pháp luật hiện hành là yếu tố then chốt cho sự phát triển bền vững của người bán.

TikTok Shop xây dựng hệ thống Chính sách chặt chẽ về nội dung, quảng cáo và bán hàng. Mọi nội dung phải chân thực, không gây hiểu lầm, tuân thủ danh mục sản phẩm cấm và hạn chế, đồng thời tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ. Quảng cáo phải đồng nhất, chính xác, và trang đích đạt chất lượng cao. Về bán hàng, người bán tuân thủ quy định về phí nền tảng, quản lý đơn hàng, vận chuyển, và quyết toán, nghiêm cấm kinh doanh hàng giả, hàng nhái.

Để kinh doanh hợp pháp tại Việt Nam, đại diện Bộ phận pháp lý TikTok Shop chia sẻ, người bán cần tuân thủ đầy đủ các quy định pháp luật liên quan đến thương mại điện tử, thuế, bảo vệ người tiêu dùng, sở hữu trí tuệ và bảo mật thông tin. Ngoài ra, tùy theo ngành hàng, một số yêu cầu chuyên ngành cũng cần được đáp ứng.

TikTok Shop có quy trình đăng ký, xác minh tài khoản và hệ thống đánh giá hiệu suất người bán. Mọi nội dung đều qua kiểm duyệt. Khi vi phạm, TikTok Shop áp dụng các biện pháp từ cảnh cáo, gỡ nội dung, giới hạn tính năng, đến tạm khóa hoặc khóa vĩnh viễn tài khoản. Người bán có quyền kháng nghị. Tuy nhiên, vi phạm pháp luật hiện hành có thể dẫn đến xử phạt hành chính, bồi thường thiệt hại hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Kết nối - Đồng hành - Phát triển

Bên cạnh nội dung chuyên môn, chương trình còn là cầu nối giữa nhà hoạch định chính sách, doanh nghiệp công nghệ và tổ chức tài chính. Bà Nguyễn Kiều Trang - Trưởng phòng Ban Chính sách sản phẩm bán buôn, Ngân hàng BIDV đã giới thiệu các gói tín dụng và chương trình hỗ trợ tài chính dành riêng cho nhà bán hàng TMĐT, đặc biệt trên TikTok Shop.

Theo đó, BIDV tập trung hỗ trợ các nhà bán hàng thông qua ba trụ cột chính, kết hợp giải pháp tài chính và công nghệ số. Ngân hàng cung cấp các gói vay vốn linh hoạt cùng hạn mức thấu chi với lãi suất cạnh tranh, giúp nhà bán hàng chủ động nguồn vốn để nhập hàng, mở rộng quy mô hoặc đáp ứng nhu cầu vốn ngắn hạn, được thiết kế riêng biệt phù hợp với dòng tiền kinh doanh trực tuyến. BIDV cam kết đồng hành cùng nhà bán hàng qua dịch vụ tư vấn tài chính chuyên biệt và các kênh hỗ trợ khách hàng 24/7 qua hotline và nền tảng trực tuyến, giúp người bán giải đáp thắc mắc, xử lý vấn đề và tối đa hóa hiệu quả sử dụng các dịch vụ ngân hàng.

Muốn đi xa, phải bắt đầu từ luật

Ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam

Ông Nguyễn Lâm Thanh, đại diện TikTok Việt Nam chia sẻ: “Chương trình đào tạo 'Kinh doanh dài lâu - Bắt đầu từ luật' là cam kết của chúng tôi trong việc đóng góp vào sự phát triển bền vững của TMĐT tại Việt Nam. TikTok Shop không chỉ trao công cụ tăng trưởng mà còn luôn sẵn sàng đồng hành với cơ quan quản lý nhà nước nhằm trang bị kiến thức pháp lý vững chắc cho các nhà bán hàng và nhà sáng tạo trong hệ sinh thái của TikTok Shop. Chúng tôi tự hào đồng hành cùng Bộ Công Thương kiến tạo thế hệ số vừa sáng tạo, vừa am tường pháp lý, xây dựng hệ sinh thái TMĐT chuyên nghiệp, đáng tin cậy, là cơ sở để người tiêu dùng an tâm vui sắm.”

Khép lại chương trình, ông Nguyễn Hữu Tuấn, Giám đốc Trung tâm eComDX nhấn mạnh: “Pháp lý là khung xương sống của kinh tế số. Một cộng đồng TMĐT mạnh mẽ và bền vững không thể thiếu nền móng pháp luật vững chắc.” Trong bối cảnh TMĐT Việt Nam bước vào giai đoạn bùng nổ mới, việc xây dựng một Dự thảo Luật TMĐT toàn diện, kế thừa tinh thần tự do, tự nguyện nhưng đồng thời đủ chặt chẽ để xử lý thực tiễn, chính là yêu cầu tất yếu.

PV.