Bối cảnh chính sách mới và mục tiêu phát triển NƠXH

Các địa phương đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội

Theo Quyết định 388/QĐ-TTg ngày 3/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đặt mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH trong giai đoạn 2021–2030. Tuy nhiên, tính đến nay, cả nước mới triển khai được 657 dự án NƠXH, với số lượng căn hoàn thành chỉ đạt 15,6% mục tiêu đến năm 2025. Điều này cho thấy tiến độ thực hiện còn chậm và cần có những giải pháp đột phá để thúc đẩy phát triển NƠXH .

Tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đang xem xét thông qua Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH. Dự kiến, Nghị quyết sẽ được thông qua vào ngày 29/5/2025 theo trình tự, thủ tục rút gọn. Nghị quyết này bao gồm nhiều cơ chế đột phá như cắt giảm thủ tục hành chính, cho phép chủ đầu tư tự quyết định giá bán, mở rộng đối tượng hưởng chính sách và thành lập Quỹ Nhà ở quốc gia. Những chính sách này được kỳ vọng sẽ tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt giúp đẩy nhanh tiến độ phát triển NƠXH .

Ý kiến chuyên gia và doanh nghiệp về phát triển NƠXH

Theo ông Phạm Đức Sơn, Tổng Biên tập Tạp chí Nhà đầu tư cho biết, phát triển nhà ở xã hội (NƠXH) là chủ trương, chính sách lớn của Đảng, Nhà nước nhằm đáp ứng nhu cầu chỗ ở cho người thu nhập thấp, đồng thời góp phần tăng đầu tư, tiêu dùng, đảm bảo an sinh, tiến bộ và công bằng xã hội.

Quyết định 388/QĐ-TTg ngày 3/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030".

Tuy nhiên, theo số liệu của Bộ Xây dựng, từ năm 2021 đến nay, cả nước mới có 657 dự án NƠXH được triển khai, số lượng căn hoàn thành mới chỉ đạt 15,6% mục tiêu đến năm 2025. Chính phủ cũng đã dành gói 120 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ chính sách NƠXH, nhưng tiến độ giải ngân còn rất chậm.

Theo ông Phạm Đức Sơn, Nghị quyết thí điểm về một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển NƠXH khi được Quốc hội thông qua sẽ mang lại nhiều thay đổi, nhiều giải pháp mới, lớn, có tác động sâu rộng nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn, nút thắt giúp đẩy nhanh tiến độ phát triển NƠXH.

Bà Tống Thị Hạnh, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết kết quả thực hiện theo Đề án 1 triệu căn NƠXH chưa đạt kỳ vọng do nhiều nguyên nhân, trong đó có việc tổ chức thực hiện và các vướng mắc về thể chế. Bộ Xây dựng đang phối hợp với các địa phương và doanh nghiệp để tháo gỡ tối đa những khó khăn này.

Ông Trương Anh Tuấn, Chủ tịch Tập đoàn Hoàng Quân, nhận định rằng năm 2025, phân khúc NƠXH sẽ sáng hơn nhờ một loạt chính sách ưu đãi từ Nhà nước. Ông dẫn chứng rằng doanh nghiệp phát triển NƠXH có thể được miễn tiền thuê, sử dụng đất, không phải thực hiện xác định giá đất, tính tiền sử dụng hay thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng, tiền thuê đất. Ngoài ra, doanh nghiệp cũng được ưu đãi thuế giá trị gia tăng (VAT),thu nhập doanh nghiệp, mở rộng đối tượng mua và cơ chế linh hoạt trong bố trí quỹ đất 20% dành cho NƠXH .

Mặc dù có những chính sách ưu đãi, việc triển khai các dự án NƠXH vẫn gặp nhiều thách thức. Ông Lê Viết Hải, Chủ tịch Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình, cho rằng tỷ lệ hoàn thành các dự án NƠXH hiện rất thấp. Ông đề xuất Việt Nam nên học hỏi kinh nghiệm từ các nước như Kenya, nơi có các giải pháp hiệu quả cho NƠXH. Ông Hải cũng gợi ý khai thác hiệu quả gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng, giúp xây dựng khoảng 200.000 căn hộ, đáp ứng gần 20% mục tiêu của Đề án .

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA),đề xuất cần cho phép dự án NƠXH được điều chỉnh tăng hệ số sử dụng đất hoặc mật độ xây dựng lên tối đa 1,5 lần, nhằm tận dụng hiệu quả diện tích đất và tạo ra nhiều căn hộ hơn. Theo ông Châu, điều này không chỉ giúp tăng hiệu quả sử dụng đất mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các chủ đầu tư trong việc phát triển dự án NƠXH. Đồng thời, chi phí bồi thường và giải phóng mặt bằng sẽ được phân bổ ít hơn cho từng căn hộ, từ đó kéo giảm giá thành NƠXH .

Triển vọng phát triển NƠXH trong năm 2025

Theo báo cáo từ Bộ Xây dựng, nếu như năm 2024 cả nước chỉ có 108 dự án NƠXH hoàn thành, tương ứng với 47.532 căn hộ, thì năm 2025 dự kiến có 135 dự án được triển khai, với gần 101.900 căn NƠXH, tăng 2,1 lần so với năm trước. Như vậy, để hoàn thành mục tiêu 1 triệu căn NƠXH đến năm 2030, mỗi năm thị trường phải cung cấp từ 130.000 - 150.000 căn hộ NƠXH .

Việc phát triển NƠXH trong bối cảnh mới đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan quản lý, doanh nghiệp và các bên liên quan. Những chính sách mới được kỳ vọng sẽ tạo ra đột phá trong việc tháo gỡ các vướng mắc hiện tại, thúc đẩy tiến độ triển khai các dự án NƠXH và đáp ứng nhu cầu chỗ ở ngày càng tăng của người dân. Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, cần có sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng từ tất cả các bên liên quan.

Thu Trang